Software – Muziek Maken Met Virtuele Instrumenten (VST, Samples)

Oorsprong

Dit is een best beesje en ik ga een poging wagen om het inzichtelijk maken voor een ieder die hier nog niet mee te maken heeft gehad.

Een virtueel instrument is in principe een vertegenwoordiging van het instrument wat je wilt horen. Je kunt dit het best vergelijken met een keyboard/synthesizer waar viool/fluit/tuba-geluiden in zitten. Elke noot is opgenomen en die kun je dan aansturen door te spelen op je midi-keyboard (zie deze post voor hardware). Dit idee is oorspronkelijk ontstaan om filmcomponisten in staat te stellen demo’s te maken van hun composities zodat ze de regisseurs en producenten een compleet beeld kunnen geven van het resultaat, voordat het hele orkest wordt ingehuurd. Tot die tijd werden demo’s voornamelijk op piano voorgespeeld en was het aan de regisseur en producent om de rest erbij te verzinnen.

Veel componisten waren in de jaren 80 zelf actief met het maken van opnamen zodat ze die konden reproduceren en bewerken. En nu nog steeds zijn er componisten die hun eigen sample libraries hebben, dan wel om in hun score te voegen, dan wel om uiteindelijk te vervangen door het ‘echte’ orkest. Met name percussie leent zich goed om als ‘sample’ toegevoegd te worden aan de score. Veel percussie elementen bestaan namelijk uit een enkele slag waarvan de klank langzaam afsterft. Dat is als opzichzelfstaande opname makkelijk in te voegen in een score. Het wordt een stuk moeilijker als je violen gebonden wilt laten spelen. In Nederland worden helaas om budgettaire reden zelfs hele scores met samples gemaakt of slechts een paar instrumenten opgenomen om de kwaliteit wat te verhogen. Tegenwoordig zijn er veel bedrijven over de hele wereld die van allerlei instrumenten opnamen maken zodat ze met de computer te bestuderen zijn (ProjectSam, Spitfire Audio, Cinesamples, Orchestral Tools, Viënna Syphonic Library, 8Dio, Native Instruments, etc)

Cubase met Kontakt en een instrument geladen.

Praktisch

Hoe werkt dit dan? Je hebt een paar dingen nodig. Er vanuit gaande dat je een computer en toebehoren hebt (de blogpost over de werk-setup vind je hier) gaat het om een combinatie van software. Het begint met je DAW (Digital Audio Workstation), ook wel sequencer, zoals Cubase of Logic Pro. Dit is het hoofdprogramma waarin je audio opneemt en bewerkt en dus ook MIDI programmeert. MIDI staat voor Musical Instrument Digital Interface en is de ’taal’ zo te zeggen waarin je jouw instrumenten bestuurt. Met MIDI kun je alle bewerkingen doen die het digitale instrument toelaat, bijvoorbeeld hoe hard gespeeld moet worden, hoe lang, welke techniek (bij strijkers bijvoorbeeld), of het pedaal ingedrukt is bij een piano, etc. Welke technieken en bewerkingen beschikbaar zijn is afhankelijk van het digitale instrument en uiteraard geldt hier, hoe meer mogelijkheden, hoe duurder. Een volledige library (bibliotheek) van een orkestrale sectie (strijkers, blazers, hout of percussie) kost al gauw €500,- of meer.

Maar om het instrument daadwerkelijk aan te kunnen sturen, moet je deze twee eerst met elkaar verbinden. Dit gebeurt door middel van het programma met de functie in de naam: Kontakt van Native Instruments. Je hebt een gratis versie die met de meeste instrumenten werkt, maar voor sommige heb je ook de volledige versie nodig. Kontakt is een plug-in voor Cubase en daarmee kun je alle sample libraries inladen zodat je ze kunt besturen. Op YouTube zijn tientallen tutorials te vinden over hoe dit precies in zijn werk gaat.

Dit is hoe MIDI eruit ziet. Je kunt het een beetje zien als een orgelkaart voor degene die dat systeem kennen.

Aan het werk

Als je het zover hebt dat je een DAW hebt met Kontakt en samples kun je muziek gaan maken. Je kunt live jouw muziek inspelen en vervolgens bewerken, maar voor degene die niet zo handig zijn met een klavier kunnen het ook ‘intekenen’. Dat wil zeggen dat je met de muis de noten op de juiste plek zet. Zoals gezegd zijn er vele bewerkingen mogelijk. Zo kun je al jouw noten met een druk op de knop synchroniseren op de maat (quantize), de aanslag aanpassen (velocity), maar ook de aanslaggevoeligheid van het instrument. Als je tevreden bent over hoe het klinkt kun je het omzetten naar een audiobestand en alle bewerkingen die mogelijk zijn met audio toepassen. Daarover later meer.

Dit zijn de eerste stappen van het muziek schrijven met samples. Ook hierover zijn op YouTube vele video’s beschikbaar die alles beter uitleggen dan ik hier kan doen. Ik was mij hier tot laat in mijn muziek studie niet van bewust en had het veel eerder willen weten, vandaar dat ik hier even een post aan wijdt om iedereen even de kans te geven om kennis te maken met deze technologie. Hieronder een video van Daniel James, een componist die veel video’s online heeft staan waarin hij composities maakt met samples en sample libraries demonstreert. In deze video zie je hoe het werken met samples er in de praktijk uitziet.

Bedankt voor het lezen,

Karl Heortweard

Interessant? Lees verder in het boek ‘You Shoot, I Score!